Bij glaucoom wordt de oogzenuw beschadigd door een te hoge oogdruk waarbij zenuwvezels afsterven en zo gezichtsvelduitval ontstaat.
Symptomen van glaucoom
De oogzenuw vormt de verbinding tussen het netvlies en de hersenen en bestaat zenuwvezelbundels of axonen. Het beeld dat op het netvlies komt wordt via een elektrisch signaal doorgestuurd naar de hersenen waar een beeld wordt gevormd. Bij glaucoom wordt de oogzenuw beschadigd door een te hoge oogdruk waarbij zenuwvezels afsterven en zo gezichtsvelduitval ontstaat.
Wat is glaucoom?
In de voorste oogkamer wordt oogvocht aangemaakt in het straalvormig lichaam (corpus ciliare). Via de pupilopening vloeit het kamerwater naar de kamerhoek waar het afvoersysteem (trabekelsysteem) zich bevindt en van daaruit wordt het kamerwater terug opgenomen in het lichaam. Wanneer de weerstand in het afvoersysteem van het kamerwater verstoord wordt, loopt de oogdruk op en gaat de oogzenuw langzaam beschadigd geraken.
Er bestaan verschillende vormen van glaucoom op basis van een verschillend mechanisme. Bij open kamerhoek glaucoom kan het kamerwater wel bij het afvoersysteem komen, maar is de weerstand in het afvoerkanaal zo hoog dat het er niet doorheen kan. Deze vorm van glaucoom komt meest voor. Bij gesloten kamerhoek glaucoom loopt de oogdruk op omdat het kamerwater niet tot aan het afvoersysteem kan geraken, dan kan de oogdruk heel hoog oplopen en dit geeft een plots pijnlijk oog, slecht zicht, roodheid met soms misselijkheid en braken. Daarnaast bestaan er nog andere vormen van glaucoom waarbij pigment of witte vlokjes eiwitten het afvoerkanaal verstoppen.
Wie heeft risico op glaucoom?
Een hoge oogdruk is de grootste risicofactor op het krijgen van glaucoom, maar er bestaat ook een vorm van glaucoom waarbij de oogdruk normaal is. Daarom is het belangrijk om niet alleen de oogdruk te controleren maar ook verder onderzoek te doen om deze vorm van glaucoom tijdig te detecteren.
Wanneer glaucoom in de familie (bij bloedverwanten) voorkomt, is er meer kans om dit ook te krijgen. Met toenemende leeftijd is er meer risico op glaucoom, meestal komt het voor bij personen ouder dan 40 jaar.
Migraine, slaapapnoe, een lage nachtelijke bloeddruk of wit/blauw verkleurde vingers of tenen bij koude (syndroom van Raynaud) zijn een teken van een verminderde bloedcirculatie waardoor de oogzenuw vatbaarder is voor glaucoom.
Hoge verziendheid of bijziendheid, Afrikaans of Aziatisch origine verhogen de kans op het krijgen van glaucoom.
Het gebruik van medicatie zoals cortisone en sommige antidepressiva kunnen glaucoom induceren.
Symptomen
Glaucoom is een sluimerende ziekte waarvan de symptomen pas laat optreden. In een vroeg stadium van de ziekte beseft men vaak niet dat er iets aan de hand is en pas wanneer de onherstelbare gezichtsvelduitval gevorderd is, wordt het opgemerkt. Eerst verdwijnen stukken in het gezichtsveld van de omgeving en uiteindelijk ontstaat kokerzien.
Bij een acuut glaucoom (gesloten kamerhoek) verlopen de symptomen anders: een rood, pijnlijk oog, tranen, wazig zien en soms ook misselijkheid en braken.
Onderzoeken
Om het risico in te schatten op glaucoom, om na te gaan of er sprake is van glaucoom of voor de opvolging ervan worden enkele onderzoeken verricht: de dikte van het hoornvlies en de oogdruk worden gemeten, de bouw van het oog wordt nagekeken en het aspect van de kamerhoek en de oogzenuw wordt beoordeeld.
Afhankelijk van de bevindingen wordt er een optische coherentie tomografie (OCT)-scan gemaakt op basis van lichtreflectie en/of een gezichtsveldonderzoek.
Behandeling van glaucoom
Glaucoom is niet te genezen, wel kan men de achteruitgang van de ziekte met succes behandelen.
Oogdruppels
Oogdruppels vormen meestal de eerste stap van de behandeling. Er bestaan verschillende klassen van glaucoommedicatie, deze moeten dagelijks gedruppeld worden. Het is belangrijk om -indien mogelijk- druppels zonder bewaarmiddel te gebruiken, dat wordt beter verdragen door het oog. Er zijn een aantal bijwerkingen van de medicatie en afhankelijk van uw algemene gezondheid (longziekten, hartritmestoornissen, lage bloeddruk,…) zal de oogarts voor u de gepaste glaucoomdruppels voorschijven en instructies geven.
Bij oudere mensen bij wie het druppelen moeizamer gaat door vb. artrose van de vingers, kan u bij uw apotheker een druppelhulpstuk vragen. Voor een dagelijkse herinnering aan het druppelmoment, kan u de Glaucoom Druppelhulp-app gebruiken.
Laserbehandelingen
Bij een open kamerhoek kan een selectieve lasertrabeculoplastiek uitgevoerd worden. Hierbij wordt het afvoersysteem (trabekelsysteem) meer doorgankelijk gemaakt door laserlicht zonder schade aan te richten. Deze behandeling kan zowel als eerste behandeling van een te hoge oogdruk (om glaucoomdruppels te vermijden) of als aanvulling op de glaucoommedicatie worden toegepast.
Bij een nauwe kamerhoek waarbij te weinig ruimte is om kamerwater te kunnen afvoeren kan een iridotomie (kleine opening in de iris) worden gemaakt, soms is een aanvullende iridoplastie (vlakker maken van de iris om de ruimte in de kamerhoek te vergroten) aangewezen.
In gevorderde stadia van glaucoom kan een cyclodiodelaser of cyclocryobehandeling nodig zijn.
Na een laserbehandeling kan u zelf niet autorijden.
Chirurgie
Wanneer de oogdruk ondanks de glaucoomdruppels te hoog blijft of wanneer glaucoomdruppels niet verdragen worden, kan een operatie verdere schade voorkomen. De bedoeling is niet om beter te zien, maar om achteruitgang van het gezichtsveld tegen te gaan. Wanneer u cataract of staar heeft, kan de cataractoperatie gecombineerd worden met het plaatsen van een stent of shunt om de oogdruk te verlagen en zo minder glaucoomdruppels te hoeven gebruiken.
- Microinvasieve chirurgie (MIGS) is een verzamelnaam voor nieuwere chirurgische technieken die de laatste jaren worden toegepast. Deze zijn minder ingrijpend dan de eerdere glaucoomchirurgie en kan al dan niet in combinatie met een cataractoperatie worden uitgevoerd: iStent inject W®, Xen® Gel Stent en Preserflo® MicroShunt.
- Trabeculectomie of het maken van een luikje in het oogwit (sclera) dat met losse hechtingen wordt gefixeerd. Nadien kan de oogdruk nog bijgestuurd worden door een hechting door te nemen met een laser.
- Een drainerend siliconen implantaat dat tussen de oogspieren wordt geplaatst met een tube naar de voorste oogkamer (Paul® implantaat): deze techniek wordt vooral gebruikt wanneer er een oogontsteking (uveïtis) of eerdere netvlieschirurgie heeft plaatsgevonden.
Bovenstaande behandelingen vinden plaats in Cadix en kunnen onder plaatselijke of algehele verdoving gebeuren. Na een gesprek met de oogarts ontvangt u een formulier met postoperatieve adviezen en een druppelschema.
Onze specialisten in glaucoom
Maak een afspraak bij één van de Cadix oogartsen gespecialiseerd in glaucoom.
Dr. Declerck Elise
Prof. Dr. De Groot Veva
